Keiretsu Forum Türkiye Genel Müdürü Can K. Methson, Start Up dergisinin sorularını yanıtladı. Methson, yatırım kararı öncesinde gerçekleştirilen görüşmelerde start-up’lara yöneltilen sorular hakkında bilgi verdi.
Start-up girişimcileriyle yaptığınız görüşmelerde onlara ilk olarak hangi soruları soruyorsunuz?
Takım ile ilgili sorular öne çıkıyor. Geçmiş tecrübeleri, takımın nasıl bir araya geldiği, kurucu ekibin vizyon ve değerleri en öncelikli konularımız. Daha sonra iş modeli, ölçeklendirme ve projenin uygulanabilirlik esasları geliyor.
Start up’ın yaşına ve bulunduğu sektöre göre sorularınız nasıl değişiklik gösteriyor? (Örneğin bir yaşındaki start-up ile beş yaşındakine bir start-up’a sorduğunuz sorular nasıl farklılık gösteriyor?)
Beş yıllık bir geçmiş demek, finansal bir veri demek. Bu noktada, beş yıllık finansal verilerin incelenmesi hemen öne çıkar. Nasıl bir süreçten geçmiş, ne kadar detaylı bir data tutulmuş, bunlar şirkete çok büyük değer katabilir. Bir senelik bir firma ile daha çok gelecek üzerine konuşabilirsiniz, iş planı ve finansal projeksiyon daha farazi olacaktır. Bu anlamda, beş yıllık iyi bir geçmiş kaydı olan firma, bunu çok önemli bir avantaja çevirebilir. Geçmiş beş yıl içerisinde yaptığı değişikler ve manevra kabiliyeti çok önemli olacaktır. Bir yıllık bir firmaya ise çok daha septik bir yaklaşım ile sorular ve değerlendirmeler yapılması doğal karşılanmalıdır.
Deneyimlerinize dayanarak en çok hangi soruların start-up girişimcilerini rahatsız ettiğini, hangi sorulara yanıt vermekte zorlandıklarını düşünüyorsunuz?
Şirket değerlemesi çok değişkenlik gösteren bir konu. Özellikle ülkemizde, start-up değerlemelerine yönelik yeterli bir data ve geçmiş fazla yok. Örneklemlerimiz halen az. Start-up değerlemesi de, farklılık gösteren içerik ve datalar ile yapılabilecek kesin somut bir finansal ölçüm değil. Bu nedenle şirket değerlemesi ve doğal olarak hisse çıkışları, yatırımcı ve girişimcinin en uzak kaldıkları noktalar oluyor.
Ayrıca girişimcilerimizin de şirket değerlemesi konusunda, know-how’ları yurt dışına göre zayıf. Bu konuda yurt dışındaki rakiplere bakarak, kendi değerleri için bir baz nokta almaları sağlıklı olmuyor. Bu konuda yol alabilmeleri için Keiretsu Forum olarak büyük destek vermeye çalışıyoruz.
Bir start-up girişimcisine yatırım yapmak için en net hangi sorulara yanıt vermesi gerekiyor?
İş modeli ve projenin ölçeklendirilebilir olduğunu kanıtlaması ve yatırımcısına belli bir süre sonunda exit vaadi verebileceğini net bir şekilde ortaya koyması önemli ve kritik konu başlıklarından biri.