“Gelişen teknolojilerde iş yapan StartUp’lar geleceğe dönük ümit veriyor.”
Türkiye’de Melek Yatırımcılığın gelişmesi ve yatırım yapmak için kaliteli girişimler aranmaya başlanmasıyla birlikte StartUp dünyasında farklı örnekler ortaya çıktı. Eskiden başarılı StartUp olarak gösterilen örnekler genelde ABD’de popüler işlerin Türkiye versiyonları veya e-ticaret uygulamalarıyken, şimdi yalnızca Türkiye’ye değil dünyaya-yeni işler yapan girişimler var. Bunlardan Türkiye’de yatırım aldıktan sonra başta ABD olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinden yatırım alabilenler de gözleniyor.
TEKNOLOJİ YARATAN STARTUP’LAR
Perakende için görüntü tanımlama uygulamaları sunan Vispera bunlara bir örnek. İmge işleme, bilgisayar görüşü, görüntü tanıma, istatistiksel öğrenme ve veri madenciliği teknolojilerini kullanan Vispera, market raflarındaki hızlı tüketim ürünlerinin takip bilgilerini otomatize ederek işliyor ve raporluyor. Vispera, Türkiye’de Keiretsu Forum’dan 600 bin Dolar yatırım aldıktan sonra ABD’de Keiretsu Capital’den de yatırım alarak değerlemesini 12 milyon Dolara çıkardı. Çeşitli teknolojileri spesifik bir amaç için kullanırken kendi özgün kodlarını yaratan, pazarda yoğun emekle yapılabilen bir ihtiyacı ortaya çıkaran ve evrensel uygulanabilirliği olan bir iş geliştiren Vispera girişim düzeyinin geldiği noktayla ilgili çıtayı yükselten bir şirket.
Türkiye’de çok sayıda şirketin araç filosu var. Bu araçların benzin harcaması şirketler için önemli bir masraf kalemi. Trafik güvenliği açısından da örnek bir noktada sayılmayız. Araç telemetrisi alanında çalışan ve ileri seviye sürücü destek sistemleri geliştiren iUGO Teknoloji araçlara taktığı bir cihazla sürücü davranışları ile ilgili verileri topluyor. Makine öğrenmesi ve algoritmalar yoluyla işlediği verileri kullanarak hem sürüş güvenliğinin artmasına hem de yakıt tasarrufuna katkıda bulunuyor. Dünyada da “Araç Kara Kutusu” olarak da adlandırılan araç veri kaydedicilerine büyük ilgi var. Bu cihazların kullanımı yakın zamanda hem Avrupa hem de ABD’de yasal bir zorunluluğa dönüşebilir. Aynı zamanda sigorta şirketleri için de farklı iş modelleri ortaya çıkacaktır.
Perakendeyi ve özellikle tekstil/konfeksiyon sektörünü hedefleyen Taglette’nin geliştirdiği çeşitli ürünler bulunuyor. RFID mikroçipler ve antenler sayesinde ürünlerin mağazadaki konumlarına ulaşmak, stokları gerçek zamanlı bilmek, müşteri ilgisini analiz etmek, ve mobil uygulama üzerinden kasaya gitmeden alışveriş yapmak şirketin çalışma alanları. Fiziksel mağazalarda zaman zaman kasalarda ciddi kuyruklar oluşabiliyor. Dolayısıyla bu konuda müşterinin hayatını kolaylaştırmak önemli. Yakın geçmişte Amazon da Seattle’da müşterinin mağazaya girerken Amazon-Go uygulamasını çalıştırdığı ve alacaklarını alıp yürüyüp çıktığı deneysel bir mağaza açtı. Amazon-Go’da IoT, görüntü işleme, makine öğrenmesi ve Yapay Zeka teknolojileri kullanılıyor. Kasasız alışveriş konusunda Türkiye’den bir girişim ise Buy Buddy. Taglette Keiretsu Forum’dan, Buy Buddy ise 500 İstanbul’dan yatırım aldı.
DÜNYAYA-YENİ İŞLER
Bankacılıkta Türkiye’nin çok inovatif olduğunu hep söylüyorum. Finansal inovasyonlar denilince akla hemen fintech geliyor. Oysa Türkiye’de bugüne kadar yapılan en müthiş finansal inovasyon olan taksitli kredi kartının teknolojiyle hiçbir ilgisi yok. Fintech tarafında Türkiye’den ilginç bir StartUp örneği ise cep telefonunu POS cihazına dönüştüren ÖdeAl. Pahalı POS cihazları ve cep telefonunun pratikliği düşünülürse iyi bir hizmet düzeyi tutturabildikleri takdirde özellikle küçük işletmelerde çekiş yakalayabilecek bir şirket.
Türkiye’de 3D Baskı’nın önde gelen şirketi Zaxe bu konuda her geçen gün işini ve teknolojisini geliştiriyor. İkinci yatırım turunda 1 milyon TL yatırım alan Zaxe global bir genişlemeyi de gözüne kestirmiş durumda.
Çok ilgimi çeken bir StartUp da bir seyahat ilham motoru olan Flyler. Flyler’a nereye gitmek istediğinizi değil tatilde ne yapmak istediğinizi yazıyorsunuz ve o hem size gidebileceğini yerleri hem de bu yerleri bilen gezginlerin önerileriyle neler yapabileceğinizi öneriyor. Bildiğim kadarıyla dünyada başka örneği yok. Böyle dünyaya-yeni şeylerin Türkiye’den çıkmasını çok seviyorum.
Sanal Gerçeklik ve Arttırılmış Gerçeklik teknolojilerinde pazarlama, mimarlık, mobilya gibi alanlarda çözümler sunan Pandora da ilgi çeken StartUp’lardan biri. Özellikle inşaat projeleri gibi uygulamalarda müşterinin evin bitmiş halini deneyimlemesi önemli. Yeni teknolojilerle bu artık mümkün. AR ile ürünler hakkında detaylı bilgi önünüze gelebiliyor.
Türkiye’de girişimci yaşı da çok düştü. Ne mutlu ki inovatif çalışmaları özendiren Maker Atölyeleri, yaz kampları ve daha birçok faaliyet gerçekleştiriliyor. Eskiden ebeveynler çocuklarını girişimciliğe değil, girip bir şirkette çalışmaya özendirirdi. Şimdi bu da zayıflıyor. Örneğin 17 yaşındaki Galip Sina Berik Türkiye’de bir oyun öğrenme pazaryeri olan eSport Akademi’yi başlattı.
Ali Özgenç