“Problemini arayan çözümler yerine, çözümünü arayan gerçek bir problem inovasyonda daha etkili bir yaklaşım.”
Genelde inovasyon denilince insanların aklına fikir yaratma geliyor. Fikir geliştirmek önemli mutlaka ama iş fikirle bitmiyor. İnovasyonun yalnızca yaratıcılık ve fikir boyutuna odaklanan şirketler, ne yapacaklarını bilmedikleri birçok fikirle ortada kalıp hayal kırıklıkları yaşayabilirler.
İnovasyonun fikir ve konsept geliştirme aşaması zaman zaman “İnovasyonun Ön Ucu” diye adlandırılıyor. Bu tanımlamaya göre bir de “İnovasyonun Arka Ucu” var ki bu da “Ön Uç”ta geliştirilen fikir ve konseptlerin bir değer yaratmak üzere hayata geçirildiği aşama. Öncelikle bir konuya netlik getirmek gerekirse, burada bahsedilen şey bir inovasyon projesinin süreci. Bir şirketin inovatif hale getirilmesi çok daha kapsamlı bir iş ve böyle uçlarla tanımlanması mümkün değil. Aslında bir inovasyon projesinin süreci de bu şekilde uçtan uca lineer bir süreç değil tabi. Kendi içinde çeşitli döngüler ve yinelemeler içeriyor, ama bu başka bir konu.
AŞILMASI GEREKEN SINIR
Bir Ön bir de Arka Uç diye sürecin iki parçasını tanımladığınız zaman insan doğal olarak bu ikisi arasında bir “sınır çizgisi” hayal ediyor. Bu sınır çizgisi, Ön ve Arka Uç’ta gereken farklı niteliklerle daha da belirgin hale geliyor. Ön Uçta sezgi, deney yapma, araştırma, belirsizlik, hassas olmayan zamanlama ön plana çıkarken, Arka Uçta hassasiyet, risk yönetimi, planlama, hedef maliyet, ve pazara sunum süresi gibi faktörler önem kazanıyor. İnovasyon projelerini iyi yönetemeyen şirketler iki şeyi iyi yapamıyorlar. Birincisi projeleri bu “sınır çizgisi”nden atlatamama, ikincisi ise Ön ve Arka Uç arasında dengeyi sağlayamama. Bu denge sağlanamadığı zaman ön tarafta biriken fikir ve konseptlerle süreç tıkanmaya başlıyor.
Ön taraf daha cazip ve daha medyatik, arka taraf ise şirketin zaten aşina olması gereken tipte faaliyetleri içerdiği için yeterince ilgi çekici değil gibi görünüyor. Oysa gerçek böyle değil. Çünkü uygulamaya ve ticarileştirmeye dönük arka tarafta da çok sayıda inovatif döngü var. Projeleri “sınır çizgisi”nden geçirmek de bir çitin üzerinden diğer tarafa atmak gibi değil. İnovasyon projelerini ayrı bir “uygulama takımı”na aktarmak süreçte bir kopukluk oluşturabilir. Bu yüzden proje ekibindeki bazı kişiler değişip yenileri katılmakla beraber, birinin en baştan en sona kadar projeyi sahiplenmesi de başarı için önemli. Bu kişi orijinal fikrin sahibi olmasa da yaratılacak değere inanan biri olmak zorunda. Aslında bu Arka Uç, inovasyonların hayata geçirilmesinde en kritik aşama. Çünkü buradaki detayların çözülmesine bağlı olarak iş ölebilir de, şirketi sıçratabilir de.
Eğer yeni bir inovatif ürün veya hizmetten bahsediyorsak, inovasyonun Arka Ucuna dönük faaliyetler ürünü veya hizmeti geliştirerek ticarileştirilebilir hale getirmek; ürünün üretilebilirliğini sağlamak ve gerekirse üretim teknolojileri ile üretim hattını paralel bir şekilde geliştirmek; müşterilerle testler yapmak, pazara giriş stratejisini oluşturmak ve pazarlama planını kurgulamak; tedarik zinciri operasyonlarını düzenlemek ve özellikle parçaları birden fazla yerde üretilen karmaşık ürünlerde lojistik sorunlarını çözmek; saha ekibini oluşturmak ve eğitmek; müşteri hizmetlerini hazırlamak gibi başlıkları içeriyor.
ATILMASI GEREKEN ADIMLAR
Bu aşamada pürüzsüz bir uygulamayı sağlayabilmek için atılması gereken çeşitli adımlar var. Bunlardan belki de en önemlisi şirket çapında ortaya çıkabilecek dirençleri aşmak. Yenilikleri yapan değil de yeniliklerden etkilenen gruptaki insanların korkması insan doğasının bir parçası. Bu nedenle organizasyon çapında bir kabulün sağlanması hayatı çok kolaylaştırır. İç ve dış paydaşların aynı çizgiye getirilmesi, ve takımların doğru zamanda yeni oyuncular katılarak harekete geçirilmesi bir başka adım. İnovasyon takımlarına sürecin çeşitli aşamalarında, o anda güncel olan konuların uzmanı kişilerin katılması, bu kişilerin öne çıkarak liderlik yapması sonra geri çekilmesi çok normal. Bu, bir futbol maçının değişik aşamalarında farklı özellikleri olan oyuncuların sahaya girerek görev alması gibi bir şey.
İnovasyonun Ön Ucunda geliştirilen konseptleri müşterilerle test ederek pazar doğrulamasını yapmak, ve bu sonuçlara göre önceliklendirmek ve geliştirmek de Arka Ucun çok önemli adımlarından biri. İnovasyon projeleri çeşitli şekillerde yola çıkabiliyor. Çalışanlar tarafından geliştirilen fikirlerden yola çıkmak bunlardan yalnızca biri ve tartışılabilir ki en iyisi de değil. En ideal başlangıç şekli insanlara ciddi dert yaratan bir problem bulup onun çözümünü yaratmak üzere yola çıkmak. Bunu yaptığınız zaman yapacağınız pazar doğrulamaları da basitleşiyor ve onikiden vurma şansınız artıyor. Yani problemini arayan çözümler yerine, çözümünü arayan gerçek bir problem daha etkili bir yaklaşım.