Start-up’lara neler soruluyor?

Keiretsu Forum Türkiye Genel Müdürü Can K. Methson, Start Up Dergisine Start Up’lara neler sorulduğunu anlattı.

Start up girişimcileriyle yaptığınız görüşmelerde onlara ilk sorduğunuz sorular neler oluyor?

Takım ile ilgili sorular öne çıkıyor. Geçmiş tecrübeleri, takımın nasıl bir araya geldiği ve kurucu ekibin vizyon ve değerleri en öncelikli konularımız. Daha sonra iş modeli, ölçeklendirme ve projenin uygulanabilirlik esasları geliyor.

Start up’ın yaşına ve bulunduğu sektöre göre sorularınız nasıl değişiklik gösteriyor? (Örneğin 1 yaşındaki start up ile 5 yaşındakine bir startupa sorduğunuz sorular nasıl farklılık gösteriyor?)

5 yıllık bir geçmiş demek, finansal bir veri demek. Bu noktada, beş yıllık finansal verilerin incelenmesi hemen öne çıkar. Nasıl bir süreçten geçmiş, ne kadar detaylı bir data tutulmuş, bunlar şirkete çok büyük değer katabilir. 1 senelik bir firma daha çok gelecek üzerine konuşabilirsiniz, iş planı ve finansal projeksiyon daha farazi olacaktır. Bu anlamda, 5 yıllık iyi bir geçmiş kaydı olan firma, bunu cok önemli bir avantaja çevirebilir. Geçmiş 5 yıl içerisinde yaptığı, değişikler ve manevra kabiliyeti çok önemli olacaktır. 1 yıllık bir firmaya ise, çok daha septik bir yaklaşım ile sorular ve değerlendirmeler yapılması doğal karşılanmalıdır.

Deneyimlerinize dayanarak en çok hangi soruların start up girişimcilerini rahatsız ettiğini, hangi sorulara yanıt vermekte zorlandıklarını düşünüyorsunuz?

Şirket değerlemesi çok değişkenlik gösteren bir konu. Özellikle ülkemizde, start-up değerlemelerine yönelik yeterli bir data ve geçmiş fazla yok. Örneklemlerimiz halen az. Start-up değerlemesi de, farklılık gösteren içerik ve datalar ile yapılabilecek, kesin somut bir finansal ölçüm değil. Bu nedenle, şirket değerlemesi ve doğal olarak hisse çıkışları, yatırımcı ve girişimci arasındaki en uzak kaldıkları noktalar oluyor.

Ayrıca girişimcilerimizin de şirket değerlemesi konusunda, know-how’lari yurt dışına göre zayıf. Bu konuda, yurt dışı rakiplere bakarak, kendi değerleri için bir baz nokta almaları, sağlıklı olmuyor. Bu konuda yol alabilmeleri için, Keiretsu Forum olarak büyük destek vermeye çalışıyoruz.

Bir start up girişimcisine yatırım yapmak için en net hangi sorulara yanıt vermesi gerekiyor?

İş modeli ve projenin ölçeklendirilebilir olduğunu kanıtlaması ve  yatırımcısına belli bir süre sonunda exit vaadi verebileceğini net bir şekilde ortaya koyması önemli ve kritik konu başlıklarıdır.